Kızıl Gezegene Yolculuk NASA Mars’tan Yeni Keşifleri Açıkladı

Mars, Güneş’e uzaklığı bakımından dördüncü gezegen ve güneş sistemimizdeki en ufak ikinci gezegendir. Oldukca ince bir atmosfere ve oldukca kraterli bir yüzeye haiz bir çöl dünyasıdır. Sıkıntılı koşullarına karşın Mars uzun süredir insan keşfinin hedefi olmuştur.

Bu yazıda, NASA’nın Mars keşiflerine bir göz atacağız. Mars keşfinin tarihini, mevcut Mars bulgu görevlerini ve Mars keşfi için gelecekteki planları tartışacağız.

Mars Keşfi

Mars’ın ilk kayıtlı gözlemleri Mezopotamya ve Mısır’daki antik gökbilimciler tarafınca yapılmış oldu. Bu gökbilimciler gezegenin kırmızı rengini ve zaman içinde değişen görünümünü not ettiler.

17. yüzyılda Galileo Galilei, Mars’ı gözlemlemek için bir teleskop kullandı ve gezegenin yüzeyinin detaylı çizimlerini yapmış oldu. 19. yüzyılda gökbilimciler Mars’ın Phobos ve Deimos isminde iki uydusu bulunduğunu keşfettiler.

Mars’ı ziyaret eden ilk feza aracı, 1962’de gezegenin yanından geçen Sovyetler Donanması’nin Mars 1’iydi. Mars’a ilk başarı göstermiş iniş ise 1971’de Sovyetler Donanması’nin Mars 3’ü tarafınca gerçekleştirildi. Mars 3 iniş aracı, başarısızlığa uğramadan ilkin 20 saniye süresince Mars yüzeyinden veri iletti.

ABD Birleşik Devletleri’nin ilk başarı göstermiş Mars inişi 1976’da Viking 1 iniş aracı tarafınca gerçekleştirildi. Viking 1 iniş aracı ve ikizi Viking 2, Mars yüzeyinde altı yıldan fazla çalıştı. Viking iniş araçları Mars yüzeyinde deneyler yürüttü ve Dünya’ya imaj ve veri gönderdi.

Viking görevlerinden bu yana, Mars Pathfinder, Mars Exploration Rover, Mars Odyssey, Mars Reconnaissance Orbiter ve Mars Science Laboratory benzer biçimde bir takım başarı göstermiş Mars rolü daha gerçekleşti. Bu görevler bizlere Mars ile alakalı jeolojisi, atmosferi ve iklimi de dahil olmak suretiyle bir sürü informasyon sağlamış oldu.

Mevcut Mars Bulgu Görevleri

Şu anda etken iki Mars bulgu rolü bulunuyor: Mars Bulgu Mahrek Aracı ve Mars Curiosity gezgini.

Mars Reconnaissance Orbiter, 2006’dan beri Mars yörüngesinde olan bir uydudur. Mars Reconnaissance Orbiter, Mars yüzeyini detaylı bir şekilde haritalamak için kullanılan yüksek çözünürlüğünde olan bir kameraya haizdir. Mars Reconnaissance Orbiter ek olarak Mars’ın atmosferini ve iklimini incelemek için de kullanılmıştır.

Mars Curiosity gezgini, 2012’de Mars’a inen bir robotik gezgindir. Mars Curiosity gezgini, Mars’ın jeolojisini, atmosferini ve iklimini incelemek için kullanılan muhtelif ilmi araçlarla donatılmıştır. Mars Curiosity gezgini ek olarak Mars’ın bir zamanlar yaşanabilir olabileceğine dair kanıtlar bulmuştur.

Gelecekteki Mars Bulgu Görevleri

Planlanan ya da geliştirilmekte olan bir takım gelecekteki Mars bulgu rolü bulunmaktadır. Bu görevler içinde Mars 2024 gezgini, Avrupa Feza Ajansı’nın ExoMars gezgini ve Çin Milli Feza İdaresi’nin Mars misal dönüş rolü yer verilmiştir.

Mars 2024 gezgini, 2024’te fırlatılması ve 2024’te Mars’a inmesi planlanan bir robot gezginidir. Mars 2024 gezgini, Mars’ta geçmiş hayat emareleri aramak için tasarlanmıştır. Mars 2024 gezgini ek olarak Mars kaya ve toprak örnekleri toplamak için kullanılacak bir matkapla donatılmıştır. Bu örnekler daha çok emek harcama için Dünya’ya geri gönderilecektir.

Avrupa Feza Ajansı’nın ExoMars bulgu aracı, 2024 senesinde fırlatılması planlanan bir robotik bulgu aracıdır.

Hususiyet	Kıymet
Mars	Güneş’e uzaklık bakımından dördüncü gezegen, Merkür’den sonrasında Güneş Sistemi’nin en ufak ikinci gezegenidir.
NASA	Amerika hükümetine bağlı, sivil feza programı, havacılık araştırmaları ve feza bilimlerinden görevli bağımsız bir müessese olan Milli Havacılık ve Feza Dairesi.
Bulgu	Meçhul ya da alışılmamış bir bölgeyi turne ya da inceleme eylemi.
Feza	Bütün fizyolojik nesnelerin var olduğu ve hareket etmiş olduğu süresiz 3d kapsam.
Gezegen	Bir yıldızın yörüngesinde dönen, kendi çekimi altında yuvarlak hale gelen ve yörüngesindeki ufak cisimleri temizlemiş gök cismi.

II. Mars Keşfi

İnsanlar yüzyıllardır Mars’a hayrandır. Mars’ın ilk kayıtlı gözlemleri Babil ve Mısır’daki antik gökbilimciler tarafınca yapılmıştır. 17. yüzyılda, İtalyan astronom Giovanni Cassini Mars’ın en büyük iki uydusu olan Phobos ve Deimos’u keşfetti. 19. yüzyılda, Amerikalı astronom Percival Lowell Mars’ta kanalların varlığını öne sürdü ve bunların gezegende zeki hayatın kanıtı olduğuna inandı.

Mars’ın yanından geçen ilk feza aracı, 1962’de gezegenin yanından geçen Sovyetler Donanması’nin Mars 1’iydi. Mars’a inen ilk feza aracı, 1971’de inen sadece pilleri bozulmadan ilkin bir tek birkaç dakika hayatta kalabilen Sovyetler Donanması’nin Mars 3’üydü. ABD Birleşik Devletleri’nin ilk başarı göstermiş Mars inişi, 1976’da Viking 1 ve Viking 2 iniş araçlarıyla gerçekleşti.

1970’lerden beri hem ABD Birleşik Devletleri bununla beraber Sovyetler Donanması/Rusya’dan oldukca sayıda başarı göstermiş Mars rolü gerçekleştirildi. Bu görevler bizlere gezegen ile alakalı yüzey özellikleri, atmosferi ve jeolojisi de dahil olmak suretiyle oldukca sayıda informasyon sağlamış oldu. Ek olarak Mars’ta hayat olasılığını daha iyi anlamamıza destek oldular.

III. Mevcut Mars Bulgu Görevleri

Şu anda etken dört Mars bulgu rolü bulunmaktadır:

• 2006’dan beri Mars yörüngesinde bulunan Mars Bulgu Mahrek Aracı (MRO). MRO’nun birincil rolü Mars’ın yüzeyini ve atmosferini incelemektir.

• 2001’den beri Mars yörüngesinde olan Mars Odyssey. Odyssey’in birincil rolü Mars yüzeyini haritalamak ve su emareleri aramaktır.

• 2004’ten beri Mars yüzeyini araştıran Mars Bulgu Aracı Opportunity. Opportunity’nin temel rolü Mars’ta geçmiş yaşama dair delil aramaktır.

• 2012’den beri Mars yüzeyini araştıran Mars Bulgu Aracı Curiosity. Curiosity’nin temel rolü, Mars’ta geçmiş yaşama dair delil aramak ve Mars’ın jeolojisini incelemektir.

Bu dört vazife, Mars’ın yüzey özellikleri, atmosferi ve zamanı de dahil olmak suretiyle Mars ile alakalı oldukca sayıda informasyon sağlamış oldu. Ek olarak, Mars’a gelecekteki insan görevleri için potansiyel iniş alanlarının belirlenmesine de destek oldular.

IV. Gelecekteki Mars Bulgu Görevleri

NASA ve öteki feza ajansları tarafınca planlanan ya da geliştirilmekte olan bir takım gelecekteki Mars bulgu rolü bulunmaktadır. Bu görevler, Mars’ın yüzeyinden iç bölümüne ve uydularına kadar değişik yanlarını keşfedecektir.

Yaklaşan Mars bulgu görevlerinden bazıları şunlardır:

• NASA’nın 2024’te fırlatılacak ve 2024’te Mars’a inecek olan Mars 2024 rolü. Vazife, Mars’ta geçmiş hayat emareleri arayacak ve Dünya’ya geri getirilmek suretiyle Mars kaya ve toprak örnekleri toplayacak olan Mars Perseverance gezginini konuşlandıracak.
• Avrupa Feza Ajansı’nın 2024’te fırlatılıp 2024’te Mars’a inecek olan ExoMars misyonu. Misyon, Mars’ta hayat emareleri arayacak ve gezegenin altını keşfedecek olan Rosalind Franklin gezginini konuşlandıracak.
• Çin’in 2024’te fırlatılacak ve 2024’te Mars’a inecek Tianwen-1 misyonu. Misyon, Mars’ta hayat emareleri arayacak ve gezegenin yüzeyini keşfedecek olan Zhurong gezicisini konuşlandıracak.

Bunlar yaklaşan Mars bulgu görevlerinden bir tek birkaçı. Gelecek yıllarda Kızıl Gezegen ve hayatı destekleme potansiyeli ile alakalı daha çok şey öğreneceğimizi umabiliriz.

V. Mars Keşfinin Yararları

Mars keşfinin pek oldukca potansiyel faydası vardır, bunlardan bazıları şunlardır:

• Ilmi informasyon: Mars’ı keşfetmek, Güneş sistemimizin zamanı, gezegenlerin oluşumu ve Dünya haricinde hayat olasılığı ile alakalı daha çok informasyon edinmemize destek olabilir.
• Teknolojik büyüme: Mars’ı keşfetmek için ihtiyaç duyulan teknolojilerin geliştirilmesi, robotik, araç-gereç bilimi ve tıp benzer biçimde muhtelif alanlarda yeni gelişmelere yol açabilir.
• Ekonomik fırsatlar: Feza ekonomisinin gelişmesi, Amerika’de ve dünya çapında iş ve ekonomik gelişme yaratabilir.
• Internasyonal iş donanması: Mars’ı keşfetmek, internasyonal iş donanması için kuvvetli bir güç olabilir ve dünyanın dört bir tarafındaki insanlara esin verebilir.

VI. Mars Keşfinin Zorlukları

Mars keşfiyle alakalı bir takım güçlük var, bunlardan bazıları:

• Mars misyonlarının yüksek maliyeti
• Mars’a uzun yolculuk süresi
• Mars’taki sıkıntılı ortam
• Radyasyona maruz kalma riski
• Kontaminasyon riski

Mars görevlerinin yüksek maliyeti büyük bir zorluktur. Tek bir Mars rolü milyarlarca dolara mal olabilir. Bu, birçok ülkenin Mars’a vazife göndermeyi göze almasını zorlaştırır. Mars’a uzun yolculuk süresi de bir zorluktur. Dünya’dan Mars’a yolculuk etmek ortalama 6 ay devam eder. Bu, astronotların uzayda uzun vakit geçirmeleri gerektiği demektir ve bu onlar için fizyolojik ve zihinsel olarak zor olabilir. Mars’taki sıkıntılı ortam bir başka zorluktur. Mars’ın ince bir atmosferi, düşük yer çekimi ve yüksek ışınım seviyeleri vardır. Bu, insanların Mars’ta hayatta kalmasını zorlaştırır. Radyasyona maruz kalma riski de bir zorluktur. Mars’a yolculuk eden astronotlar yüksek seviyelerde radyasyona uğrayacaklardır. Bu, kanser ve öteki sıhhat sorunları geliştirme risklerini artırabilir. Kirlenme riski de bir zorluktur. Mars bozulmamış bir gezegendir ve bilim adamları, insanların Mars’ı Dünya’nın bakteri ve virüsleriyle kirletme potansiyelinden kaygı duymaktadır.

VII. Mars Keşfinin Maliyeti

Mars keşfinin maliyeti mühim bir zorluktur. Mesela Curiosity bulgu görevinin toplam maliyeti 2,5 milyar dolardı. Bir sonraki Mars bulgu rolü olan Mars 2024’ün maliyetinin 2,1 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. İnsanları Mars’a göndermenin maliyeti daha da yüksek olup, tahminler 100 milyar dolardan 1 trilyon dolara kadar değişiyor.

Mars keşfinin yüksek maliyeti, hususi ekipman ihtiyacı, kat edilen uzun mesafeler ve Mars’taki sıkıntılı koşullar benzer biçimde bir takım faktörden meydana gelmektedir. Mars’a yolculuk edebilecek bir feza aracını geliştirmenin ve fırlatmanın maliyeti önemlidir ve feza aracının Mars’a ulaştığında işletme maliyeti de yüksektir. Mars’taki sıkıntılı ortam, feza aracının aşırı sıcaklıklara, radyasyona ve toz fırtınalarına dayanabilmesini gerektirir.

Yüksek maliyetine karşın, Mars keşfi birçok fert tarafınca kıymetli bir yatırım olarak görülüyor. Mars keşfinin potansiyel yararları içinde yeni hayat formlarının keşfi, yeni teknolojilerin geliştirilmesi ve insan bilgisinin ilerlemesi yer ediniyor.

VIII. Mars Keşfi Hakkında Efkarı umumiye Görüşü

Mars keşfine ait halkoyu görüşü genel hatlarıyla olumludur ve Amerikalıların çoğunluğu Kızıl Gezegen’in keşfinin devam etmesini desteklemektedir. Pew Inceleme Merkezi’nin 2018’deki anketi Amerikalıların %69’unun Mars’a insan gönderilmesini desteklediğini, yalnızca %27’sinin ise bu fikre karşı bulunduğunu ortaya koymuştur.

Halkın Mars keşfine desteğine katkıda bulunan bir takım unsur vardır. Bunlar içinde güneş sistemimiz ile alakalı daha çok informasyon edinme isteği, ilmi keşifler için potansiyel ve Mars’ın bigün insanoğlu için bir yuva olabileceği umudu yer alır.

Sadece, Mars keşfiyle alakalı olarak görevlerin maliyeti, astronotlar için riskler ve çevresel hasar potansiyeli benzer biçimde birtakım endişeler de bulunmaktadır. Gelecekteki Mars görevleri için planlar geliştirilirken bu endişelerin dikkatlice değerlendirilmesi icap eder.

Bu endişelere karşın, halkın Mars keşfine olan desteği kuvvetli kalmaya devam ediyor. Bu yardımcı, ABD Birleşik Devletleri ve öteki ülkelerin Mars keşfine yatırım meydana getirmeye devam etmesini sağlamak için eğer olmazsa olmazdır.

IX. Mars Keşfinin Etiği

Mars keşfinin etiği kompleks ve tartışmalı bir mevzudur. Dikkate katılması ihtiyaç duyulan bir takım ahlaki problem vardır, bunlar içinde şunlar yer alır:

* İnsanların öteki gezegenleri keşfetme hakkı
* İnsan keşfinin Mars’ın çevresi üstündeki potansiyel tesiri
* Mars’ta dünya dışı hayat olasılığı ve uzaylı yaşamla temasın ahlaki neticeleri
* Mars’ı keşfetme hakları hikayesinde değişik ülkeler ya da kuruluşlar içinde çatışma çıkma olasılığı

Bu ahlaki sorulara rahat bir yanıt yoktur ve irdelemenin gelecek yıllarda da devam etmesi muhtemeldir. Sadece, bütün insanlığın en iyi çıkarları doğrultusunda kararlar aldığımızdan güvenilir olmak için Mars keşfinin etiği ile alakalı aleni ve dürüst bir münakaşa yapmak önemlidir.

Sıkça Sorulan Sorular

Mars keşfinin yararları nedir?

– Mars’ın geçmişini ve bir zamanlar yaşanabilir olma potansiyelini öğrenmek.
– Mars’ta hayat emareleri aramak.
– Gelecekteki feza araştırmalarında kullanılabilecek teknolojilerin geliştirilmesi.

Mars keşfinin zorlukları nedir?

– Mars’taki sıkıntılı etraf koşulları, oksijenin, suyun ve koruyucu bir atmosferin olmaması.
– Mars’a ulaşmak için katedilen uzun mesafeler ve yolculuk süreleri.
– Mars keşfinin yüksek maliyeti.

Mars keşfinin geleceği nelerdir?

– NASA, gezegen ve hayat potansiyeli ile alakalı daha çok informasyon edinmek için Mars’a robotik görevler göndermeye devam etmeyi planlıyor.
– Gelecekte insanoğlu Mars’a yolculuk ederek gezegeni keşfedebilir ve orada insan varlığı kurabilirler.